مشهد- ایرنا- ارتفاعات جنوبی مشهد، نقش مهمی در اکوسیستم منطقه و نیز گردشگری این کلانشهر ایفا می‌کند، اما تجاوز افراد به ارتفاعات جنوبی پایانی ندارد و این بار گویا برای این تعرض، مجوز قانونی هم صادر شده است.
«در مشهد، شهر ما، من رفتم دیدم طرف ارتفاعات جنوب شهر که در واقع مرکز تنفّس شهر است، دارند افرادی آن بالا خانه می سازند، هتل می سازند، ساختمان‌های چندطبقه می سازند، اینها بد است، اینها غلط است، جرم بدانید اینها را. یکی از کارهای اساسی “جرم‌انگاری” در قانون است، اینها را باید جرم دانست در قانون و این کسانی که این کارها را می‌کنند تعقیب قضایی کرد. صِرف اینکه بروند قلع بنا بکنند، کافی نیست که آن را هم متأسفانه در مواردی نمی‌کنند، کوتاهی می‌کنند».
این جملات بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در ۱۷ اسفند ۱۳۹۳ در دیدار مسوولان و فعالان محیط‌زیست، منابع طبیعی و فضای سبز و هشداری به نابودی ارتفاعات جنوبی شهر مشهد بود.
به گزارش ایرنا، داستان ساخت و ساز در ارتفاعات مشهد سابقه طولانی دارد، طرح آزادراه و کمربند جنوبی مشهد از انتهای بولوار شهید برونسی تا اتوبان مشهد – باغچه به طول ۲۷ کیلومتر طراحی شده بود و ساخت آن از اواخر دهه ۷۰ در دستور کار شهرداری مشهد قرار گرفت و پس از انجام مطالعات به پیمانکار واگذار شد.
این طرح که در مرحله نخست آن به طول ۱۲ کیلومتر از انتهای بولوار شهید برونسی تا انتهای بولوار طالقانی به بزرگراه شهید کلانتری متصل می شد، حدود ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشت و هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال برای آن هزینه شده بود اما دادستان مشهد ۲۷ اسفند ۱۳۹۶ اعلام کرد به علت نداشتن پیوست زیست محیطی، هرگونه فعالیت برای ادامه اجرای طرح ساخت کمربند جنوبی مشهد تخلف است و با متخلفان برخورد قانونی می‌شود.
پس آن با موافقت ستاد تدبیر استان خراسان رضوی، طرح «کوه‌پارک» با کاربری عمومی برای تسهیل دسترسی شهروندان به ارتفاعات جنوبی در دستور کار قرار گرفت و این طرح در ارتفاعات جنوبی شهر و انتهای بلوار «دلاوران» این شهر پس از توقف طرح کمربند جنوبی تعریف و اجرایی شد.
اکنون اما چند وقتی است که موضوع ساخت و ساز در ارتفاعات جنوبی مشهد و افتادن مته‌های چکشی به دل کوه دوباره مطرح شده و این بار ساخت و ساز با دریافت مجوز در حال انجام است.
ساخت و ساز در ارتفاعات جنوبی با مجوز
عضو شورای اسلامی شهر مشهد اول اسفندماه در نشست علنی این شورا اعلام کرد: حدود ۴۷ هکتار از زمین‌های ارتفاعات جنوبی مشهد طبق مجوز کمیسیون ماده پنج تغییر کاربری داده شده و این زمین ها در اختیار ادارات برای واگذاری به مردم قرار گرفته است و در قسمت جنوبی مجموعه بلندمرتبه سازی شده «آبادگران» نیز ساخت بنا در حال اجرا است.
طبق گفته خلیل موحدی، شهرداری مشهد مجوز ساخت و ساز و بلندمرتبه سازی را برای بیش از ۳۰ قطعه ۵۰۰ و هزار متری صادر کرده است.
عدم برخورد سلیقه ای با ضوابط
ساخت و ساز در ارتفاعات جنوبی مشهد قصه درازی دارد و نگرانی در خصوص ساخت و ساز و اجرای طرح های مختلف در این منطقه همچنان وجود دارد و به بحث داغ این روزها تبدیل شده است.
چنانچه پلاک خاصی خارج از قاعده و مقررات تغییر کاربری داشته باشد، موضوع بررسی و به صورت شفاف به مردم اطلاع رسانی می شود
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان رضوی در این خصوص به خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در منطقه کمربند جنوبی، پلاک های مختلفی وجود دارد و چنانچه گزارش تخلفی واصل شود، پیگیری می شود.
علیرضا قامتی افزود: طرح تفصیلی مصوب شورای عالی شهرسازی، نقشه راه است و اگر ساخت و سازی انجام می شود، در چهارچوب این طرح است.
وی اضافه کرد: بخش عمده ای از تامین زمین برای طرح مسکن ملی از زمین های ملی انجام می شود اما این زمین ها باید قابلیت ساخت و ساز را داشته باشند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان رضوی گفت: در ضلع جنوبی مشهد زمین های زیادی وجود دارد که برخی مالک خصوصی دارند، برخی درون محدوده خدماتی و دارای کاربری مسکونی هستند، اما چنانچه پلاک خاصی خارج از قاعده و مقررات تغییر کاربری داده باشد، موضوع بررسی و به صورت شفاف به مردم اطلاع رسانی می شود.
قامتی ادامه داد: هر اقدامی باید در چهارچوب مقررات صورت گیرد، اگر در قانون وضعی نیز اشکالاتی وجود داشته باشد، راه حل خاصی برای رفع آن وجود دارد، با مصوبات و قوانین نباید سلیقه ای برخورد کرد، اگر طرح و قانونی اشکال دارد باید لایحه آن از مسیر قانونی تنظیم و برای اصلاح به شورای عالی شهرسازی ارسال شود.
وی افزود: همه باید به ضوابط موجود عمل کنیم، اگر قانونگذار ساخت و ساز در ارتفاعات جنوب را ممنوع اعلام کند همه باید تبعیت کنند اما اگر قانونگذار در مواردی اجازه ساخت و ساز داده باشد، دیگر جای اعتراضی وجود ندارد.
وی گفت: کمیسیون ماده پنج نیز اختیاراتی دارد که در چهارچوب آن می تواند عمل کند.
ورود دستگاه قضا
صیانت از اراضی ملی، منابع طبیعی، حریم و بستر رودخانه ها و پیشگیری از تغییر کاربری غیرمجاز، رویکرد شورای حفظ حقوق بیت المال در زمین های ملی و منابع طبیعی است و دبیری این شورا نیز بر عهده دادستان است.
موضوع ساخت و سازهای اخیر در ارتفاعات جنوبی به منظور تعیین تکلیف در شورای حفظ حقوق بیت المال مورد بررسی قرار می گیرد
دادستان عمومی و انقلاب مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در خصوص ساخت و ساز در ارتفاعات جنوبی مشهد، اظهار کرد: موضوع ساخت و سازهای اخیر در ارتفاعات جنوبی به منظور تعیین تکلیف در شورای حفظ حقوق بیت المال مورد بررسی قرار می گیرد.
محمدحسین درودی افزود: جلو هرگونه ساخت و ساز غیرمجاز در ارتفاعات گرفته شده و با این گونه ساخت و سازها برخورد می شود.
وی اضافه کرد: در خصوص ساخت و سازهای دارای مجوز نیز مقرر شده است که موضوع چرایی و چگونگی صدور مجوز در شورای حفظ حق بیت المال استان بررسی و نتیجه نهایی اعلام شود.
دادستان عمومی و انقلاب مرکز خراسان رضوی تاکید کرد: دادستانی به صورت جدی پیگیر این موضوع است.
شهرداری مرجع تصویب طرح نیست
ارتفاعات جنوبی مشهد، منطقه ای حیاتی برای شهر است و با توجه به اهمیت این منطقه هر اقدامی باید با منافع مردم و کلانشهر مشهد منطبق و سازگار باشد.
شهرداری مجری طرح ها و ضوابط است و طرح ها در کمیسیون ماده پنج و شورای عالی معماری و شهرسازی مصوب و به شهرداری ابلاغ شده است
معاون شهرسازی شهرداری مشهد نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در قالب طرح نهضت ملی مسکن، واگذاری هایی صورت گرفته و ساخت و ساز در حاشیه بلوار نماز انجام می شود که براساس طرح تفصیلی مصوب سال ۱۴۰۰، کاربری ها مصوب شده و ساخت و ساز در قالب این طرح است.
جواد اصغری افزود: شهرداری نه مرجع تصویب طرح ها، بلکه مجری طرح ها و ضوابط است و طرح ها در کمیسیون ماده پنج و شورای عالی معماری و شهرسازی مصوب و به شهرداری ابلاغ شده است.
وی گفت: شهرداری نیز برابر ابلاغیه اجازه ساخت و ساز براساس ضوابط و مقررات طرح را می دهد.
اصغری ادامه داد: مجوزی از شهرداری برای ساخت و ساز در ارتفاعات صادر نمی شود و شهرداری طبق ضوابط و مقررات ابلاغی اقدام می کند.
عدم واگذاری زمین ۴۷ هکتاری دولتی
معاون شهرسازی و عمران شهرداری مشهد افزود: از حساسیت در شهروندان و گروه های مردم نهاد نسبت به حفاظت از ارتفاعات و محیط زیست استقبال می کنیم.
اصغری در خصوص تغییر کاربری زمین ۴۷ هکتاری در ارتفاعات جنوبی شهر نیز اظهار کرد: زمین ۴۷ هکتاری واقع در منطقه موسوم به «زکریا ۲» مصوبه کمیسیون ماده پنج را دارد اما واگذاری و ساخت و سازی در آن صورت نگرفته است.
وی افزود: این زمین در اختیار دولت است و تاکنون واگذاری صورت نگرفته است.
دریافت نکردن استعلام از محیط زیست
هرگونه اقدام در کمربند سبز و ارتفاعات جنوبی ممنوع و هر اقدامی باید به دبیرخانه شورا رونوشت ارسال شود
طول کمربند سبز مشهد حدود ۲۷ کیلومتر است و از ۲ بخش اصلی تشکیل شده که بخش شمالی از کوه‌های بینالود شروع می‌شود و تا جاده مشهد-نیشابور ادامه دارد و دارای گونه‌های متنوع گیاهی است. بخش جنوبی هم از جاده مشهد – نیشابور آغاز شده و تا جاده مشهد – قوچان امتداد دارد و دارای درختان و پوشش گیاهی متنوعی است.
رییس اداره حفاظت محیط زیست مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: طبق مصوبات موجود، حفظ کاربری کمربند سبز مشهد الزامی است.
هادی موسی‌پور افزود: در خصوص ساخت و ساز در ارتفاعات جنوبی شهر هیچ استعلامی از محیط زیست انجام نشده است.
وی ادامه داد: طبق بند ۴ مصوبه حفظ حقوق بیت المال، مورخ ۱۰ شهریور ۱۴۰۱، هرگونه اقدام در کمربند سبز و ارتفاعات جنوبی مشهد ممنوع است و برای هر اقدامی باید به دبیرخانه شورا رونوشت ارسال شود.
صدور مجوز ساخت و ساز براساس ضوابط بالادستی
سرپرست فرمانداری مشهد نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: مجوز ساخت و ساز بر مبنای ضوابط قانونی صادر می شود و اگر ساخت و سازی خارج از ضابطه انجام شود در کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری ها بررسی می شود.
سیدحسن حسینی گفت: تغییر کاربری و واگذاری اراضی ملی در محدوده شهر بر اساس طرح جامع و تفصیلی شهر امکان‌پذیر است و شهرداری نیز تنها مجری ضوابط است، ضوابط از طریق شورای عالی شهرسازی ابلاغ شده و شهرداری برابر قانون پروانه صادر کرده است.
سرپرست فرمانداری مشهد افزود: چنانچه مدارکی مبنی بر نقض قانون و رانت بازی در ارتفاعات جنوبی دریافت شود، قطعا ورود خواهیم کرد اما تغییر و تحول قانونی با مصوبات شورای عالی شهرسازی انجام می شود.
دست‌اندازی به ارتفاعات و تخریب چشم‌اندازها و زیبایی‌های طبیعی می‌تواند بر زیست انسانی تأثیر منفی بگذارد و جلوگیری از این تجاوزات، نیاز به نظارت و اجرای قوانین و مقررات سختگیرانه‌تری دارد که حفاظت از ارتفاعات جنوبی مشهد هم نیازمند همکاری همه‌جانبه مردم، مسوولان و سازمان‌های مختلف است تا از این منابع ارزشمند به بهترین نحو محافظت شود و خواست مقام معظم رهبری روی زمین نماند.
گزارش ایرنا / ۱۳ اسفند ماه ۱۴۰۳/ ندا جواهرفر
https://irna.ir/xjSZPP
به گزارش ایرنا، داستان ساخت و ساز در ارتفاعات مشهد سابقه طولانی دارد، طرح آزادراه و کمربند جنوبی مشهد از انتهای بولوار شهید برونسی تا اتوبان مشهد – باغچه به طول ۲۷ کیلومتر طراحی شده بود و ساخت آن از اواخر دهه ۷۰ در دستور کار شهرداری مشهد قرار گرفت و پس از انجام مطالعات به پیمانکار واگذار شد.
این طرح که در مرحله نخست آن به طول ۱۲ کیلومتر از انتهای بولوار شهید برونسی تا انتهای بولوار طالقانی به بزرگراه شهید کلانتری متصل می شد، حدود ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشت و هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال برای آن هزینه شده بود اما دادستان مشهد ۲۷ اسفند ۱۳۹۶ اعلام کرد به علت نداشتن پیوست زیست محیطی، هرگونه فعالیت برای ادامه اجرای طرح ساخت کمربند جنوبی مشهد تخلف است و با متخلفان برخورد قانونی می‌شود.
پس آن با موافقت ستاد تدبیر استان خراسان رضوی، طرح «کوه‌پارک» با کاربری عمومی برای تسهیل دسترسی شهروندان به ارتفاعات جنوبی در دستور کار قرار گرفت و این طرح در ارتفاعات جنوبی شهر و انتهای بلوار «دلاوران» این شهر پس از توقف طرح کمربند جنوبی تعریف و اجرایی شد.
اکنون اما چند وقتی است که موضوع ساخت و ساز در ارتفاعات جنوبی مشهد و افتادن مته‌های چکشی به دل کوه دوباره مطرح شده و این بار ساخت و ساز با دریافت مجوز در حال انجام است.
ساخت و ساز در ارتفاعات جنوبی با مجوز
عضو شورای اسلامی شهر مشهد اول اسفندماه در نشست علنی این شورا اعلام کرد: حدود ۴۷ هکتار از زمین‌های ارتفاعات جنوبی مشهد طبق مجوز کمیسیون ماده پنج تغییر کاربری داده شده و این زمین ها در اختیار ادارات برای واگذاری به مردم قرار گرفته است و در قسمت جنوبی مجموعه بلندمرتبه سازی شده «آبادگران» نیز ساخت بنا در حال اجرا است.
طبق گفته خلیل موحدی، شهرداری مشهد مجوز ساخت و ساز و بلندمرتبه سازی را برای بیش از ۳۰ قطعه ۵۰۰ و هزار متری صادر کرده است.
عدم برخورد سلیقه ای با ضوابط
ساخت و ساز در ارتفاعات جنوبی مشهد قصه درازی دارد و نگرانی در خصوص ساخت و ساز و اجرای طرح های مختلف در این منطقه همچنان وجود دارد و به بحث داغ این روزها تبدیل شده است.
چنانچه پلاک خاصی خارج از قاعده و مقررات تغییر کاربری داشته باشد، موضوع بررسی و به صورت شفاف به مردم اطلاع رسانی می شود
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان رضوی در این خصوص به خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در منطقه کمربند جنوبی، پلاک های مختلفی وجود دارد و چنانچه گزارش تخلفی واصل شود، پیگیری می شود.
علیرضا قامتی افزود: طرح تفصیلی مصوب شورای عالی شهرسازی، نقشه راه است و اگر ساخت و سازی انجام می شود، در چهارچوب این طرح است.
وی اضافه کرد: بخش عمده ای از تامین زمین برای طرح مسکن ملی از زمین های ملی انجام می شود اما این زمین ها باید قابلیت ساخت و ساز را داشته باشند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان رضوی گفت: در ضلع جنوبی مشهد زمین های زیادی وجود دارد که برخی مالک خصوصی دارند، برخی درون محدوده خدماتی و دارای کاربری مسکونی هستند، اما چنانچه پلاک خاصی خارج از قاعده و مقررات تغییر کاربری داده باشد، موضوع بررسی و به صورت شفاف به مردم اطلاع رسانی می شود.
قامتی ادامه داد: هر اقدامی باید در چهارچوب مقررات صورت گیرد، اگر در قانون وضعی نیز اشکالاتی وجود داشته باشد، راه حل خاصی برای رفع آن وجود دارد، با مصوبات و قوانین نباید سلیقه ای برخورد کرد، اگر طرح و قانونی اشکال دارد باید لایحه آن از مسیر قانونی تنظیم و برای اصلاح به شورای عالی شهرسازی ارسال شود.
وی افزود: همه باید به ضوابط موجود عمل کنیم، اگر قانونگذار ساخت و ساز در ارتفاعات جنوب را ممنوع اعلام کند همه باید تبعیت کنند اما اگر قانونگذار در مواردی اجازه ساخت و ساز داده باشد، دیگر جای اعتراضی وجود ندارد.
وی گفت: کمیسیون ماده پنج نیز اختیاراتی دارد که در چهارچوب آن می تواند عمل کند.
ورود دستگاه قضا
صیانت از اراضی ملی، منابع طبیعی، حریم و بستر رودخانه ها و پیشگیری از تغییر کاربری غیرمجاز، رویکرد شورای حفظ حقوق بیت المال در زمین های ملی و منابع طبیعی است و دبیری این شورا نیز بر عهده دادستان است.
موضوع ساخت و سازهای اخیر در ارتفاعات جنوبی به منظور تعیین تکلیف در شورای حفظ حقوق بیت المال مورد بررسی قرار می گیرد
دادستان عمومی و انقلاب مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در خصوص ساخت و ساز در ارتفاعات جنوبی مشهد، اظهار کرد: موضوع ساخت و سازهای اخیر در ارتفاعات جنوبی به منظور تعیین تکلیف در شورای حفظ حقوق بیت المال مورد بررسی قرار می گیرد.
محمدحسین درودی افزود: جلو هرگونه ساخت و ساز غیرمجاز در ارتفاعات گرفته شده و با این گونه ساخت و سازها برخورد می شود.
وی اضافه کرد: در خصوص ساخت و سازهای دارای مجوز نیز مقرر شده است که موضوع چرایی و چگونگی صدور مجوز در شورای حفظ حق بیت المال استان بررسی و نتیجه نهایی اعلام شود.
دادستان عمومی و انقلاب مرکز خراسان رضوی تاکید کرد: دادستانی به صورت جدی پیگیر این موضوع است.
شهرداری مرجع تصویب طرح نیست
ارتفاعات جنوبی مشهد، منطقه ای حیاتی برای شهر است و با توجه به اهمیت این منطقه هر اقدامی باید با منافع مردم و کلانشهر مشهد منطبق و سازگار باشد.
شهرداری مجری طرح ها و ضوابط است و طرح ها در کمیسیون ماده پنج و شورای عالی معماری و شهرسازی مصوب و به شهرداری ابلاغ شده است
معاون شهرسازی شهرداری مشهد نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در قالب طرح نهضت ملی مسکن، واگذاری هایی صورت گرفته و ساخت و ساز در حاشیه بلوار نماز انجام می شود که براساس طرح تفصیلی مصوب سال ۱۴۰۰، کاربری ها مصوب شده و ساخت و ساز در قالب این طرح است.
جواد اصغری افزود: شهرداری نه مرجع تصویب طرح ها، بلکه مجری طرح ها و ضوابط است و طرح ها در کمیسیون ماده پنج و شورای عالی معماری و شهرسازی مصوب و به شهرداری ابلاغ شده است.
وی گفت: شهرداری نیز برابر ابلاغیه اجازه ساخت و ساز براساس ضوابط و مقررات طرح را می دهد.
اصغری ادامه داد: مجوزی از شهرداری برای ساخت و ساز در ارتفاعات صادر نمی شود و شهرداری طبق ضوابط و مقررات ابلاغی اقدام می کند.
عدم واگذاری زمین ۴۷ هکتاری دولتی
معاون شهرسازی و عمران شهرداری مشهد افزود: از حساسیت در شهروندان و گروه های مردم نهاد نسبت به حفاظت از ارتفاعات و محیط زیست استقبال می کنیم.
اصغری در خصوص تغییر کاربری زمین ۴۷ هکتاری در ارتفاعات جنوبی شهر نیز اظهار کرد: زمین ۴۷ هکتاری واقع در منطقه موسوم به «زکریا ۲» مصوبه کمیسیون ماده پنج را دارد اما واگذاری و ساخت و سازی در آن صورت نگرفته است.
وی افزود: این زمین در اختیار دولت است و تاکنون واگذاری صورت نگرفته است.
دریافت نکردن استعلام از محیط زیست
هرگونه اقدام در کمربند سبز و ارتفاعات جنوبی ممنوع و هر اقدامی باید به دبیرخانه شورا رونوشت ارسال شود
طول کمربند سبز مشهد حدود ۲۷ کیلومتر است و از ۲ بخش اصلی تشکیل شده که بخش شمالی از کوه‌های بینالود شروع می‌شود و تا جاده مشهد-نیشابور ادامه دارد و دارای گونه‌های متنوع گیاهی است. بخش جنوبی هم از جاده مشهد – نیشابور آغاز شده و تا جاده مشهد – قوچان امتداد دارد و دارای درختان و پوشش گیاهی متنوعی است.
رییس اداره حفاظت محیط زیست مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: طبق مصوبات موجود، حفظ کاربری کمربند سبز مشهد الزامی است.
هادی موسی‌پور افزود: در خصوص ساخت و ساز در ارتفاعات جنوبی شهر هیچ استعلامی از محیط زیست انجام نشده است.
وی ادامه داد: طبق بند ۴ مصوبه حفظ حقوق بیت المال، مورخ ۱۰ شهریور ۱۴۰۱، هرگونه اقدام در کمربند سبز و ارتفاعات جنوبی مشهد ممنوع است و برای هر اقدامی باید به دبیرخانه شورا رونوشت ارسال شود.
صدور مجوز ساخت و ساز براساس ضوابط بالادستی
سرپرست فرمانداری مشهد نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: مجوز ساخت و ساز بر مبنای ضوابط قانونی صادر می شود و اگر ساخت و سازی خارج از ضابطه انجام شود در کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری ها بررسی می شود.
سیدحسن حسینی گفت: تغییر کاربری و واگذاری اراضی ملی در محدوده شهر بر اساس طرح جامع و تفصیلی شهر امکان‌پذیر است و شهرداری نیز تنها مجری ضوابط است، ضوابط از طریق شورای عالی شهرسازی ابلاغ شده و شهرداری برابر قانون پروانه صادر کرده است.
سرپرست فرمانداری مشهد افزود: چنانچه مدارکی مبنی بر نقض قانون و رانت بازی در ارتفاعات جنوبی دریافت شود، قطعا ورود خواهیم کرد اما تغییر و تحول قانونی با مصوبات شورای عالی شهرسازی انجام می شود.
دست‌اندازی به ارتفاعات و تخریب چشم‌اندازها و زیبایی‌های طبیعی می‌تواند بر زیست انسانی تأثیر منفی بگذارد و جلوگیری از این تجاوزات، نیاز به نظارت و اجرای قوانین و مقررات سختگیرانه‌تری دارد که حفاظت از ارتفاعات جنوبی مشهد هم نیازمند همکاری همه‌جانبه مردم، مسوولان و سازمان‌های مختلف است تا از این منابع ارزشمند به بهترین نحو محافظت شود و خواست مقام معظم رهبری روی زمین نماند.
گزارش ایرنا / ۱۳ اسفند ماه ۱۴۰۳/ ندا جواهرفر
https://irna.ir/xjSZPP
یک دیدگاه