دیروز خبر محکومین چای دبش منتشر شد و در میان آنان نام دکتر فاطمی امین نیز به چشم می‌خورد. مناسب دیدم نکاتی را در این خصوص یادآور شوم:
۱. دکتر سید رضا فاطمی امین را بیش از ۱۵ سال می‌شناسم و چند سال هم توفیق همکاری از نزدیک با ایشان را داشتم. به یقین ایشان یکی از پاک‌دست‌ترین و خوش‌فکرترین و به ویژه، شجاع‌ترین مدیران جمهوری اسلامی ایران است. فراتر اینکه ایشان هیچ گاه تسلیم فشارهای باندهای قدرت و ثروت نشده و در مدیریت و تصمیم گیری ملاحظه کسی را نکرده است؛ حتی اگر هزینه‌های سنگینی مثل استیضاح را پرداخت کرده باشد.
۲.محکومیت ایشان در پرونده گروه دبش، با این شرح که «وزیر می‌توانست نظارت بیشتری داشته باشد و از فساد پیشگیری کند» به معنای توسعه حداکثری حیطه مدیریت مستقیم وزیر و سخت گیری حداکثری قوه قضائیه در مفهوم مبهم ترک فعل است.
۳. مهم‌ترین اشکال به این برداشت وسیع و سختگیرانه، تبعیض قائل شدن بین مدیران در این پرونده و مهم‌تر از آن ده‌ها مسئله دیگر کشور است. اگر در پرونده گروه دبش، جرم وزیر صمت این است که می‌توانسته بیشتر نظارت کند، به طریق اولی مورد انتظار است که ده‌ها مدیر در سلسه مدیریت از وزیر تا سطح تصمیم‌گیری در وزارت صمت و مهم‌تر از آن، مسئولان عالی و میانی بانک مرکزی(که مسئولیت مستقیم در موضوع ارز دارند) هم در همین پرونده محکوم می‌شدند.
۴. علاوه بر آن، چند سال است که مردم فشار مشکلات اقتصادی، تورم و هزینه‌های زندگی مثل مسکن را تحمل می‌کنند و احکام متعدد و متکثر قانونی از حوزه بانکداری تا مسکن و بودجه‌ریزی روی زمین مانده است. حتما این سوال مطرح است که مسئولان عدم اجرای این قوانین چه کسانی هستند و چه زمانی قوه قضائیه به ترک فعل آن‌ها یعنی عدم اجرای قوانین مصوب تا امکان نظارت بیشتری رسیدگی خواهد کرد. این غیر از پرونده‌های مهمی مثل کرسنت است که سال‌ها در بلاتکلیفی قرار دارد و حکمی برای آن صادر نمی‌شود.
۵. نکته‌نهایی اینکه شفافیت در این پرونده می‌تواند ابهامات عملکرد قوه قضائیه را برطرف نماید. مفید و آموزنده است؛ اگر متن کیفرخواست برای جناب آقای فاطمی امین و هم چنین متن دفاعیات ایشان و حکم نهایی منتشر شود تا حداقل متخصصان حقوق نسبت به آن ارزیابی داشته باشند و آن را در بوته نقد قرار بدهند. به ویژه اینکه بررسی گردد آیا اساساً ما در سال‌های پس از انقلاب پرونده‌هایی مشابه داشتیم و یا نه؟ آیا در پرونده های فسادهای بزرگ گذشته، وزرا به این جرم مورد سئوال قرار گرفته‌اند یا نه و سئوالاتی از این دست.
مرتضی فیروزآبادی
